Na krajnjem severoistoku Mađarske, smešten je Tokaj region nadaleko poznat po svojim suvim i slatkim vinima.
Region Tokaj je izuzetno cenjen u Mađarskom narodu, a koliko je cenjen biće vam jasno kada napomenemo da se ovaj region čak spominje i u Mađarskoj nacionalnoj himni. U rečima jednog dela himne, narod se zahvaljuje Bogu zato što im je poklonio slatki nektar za vinograde:“Bacili ste nektar na loze Tokaj“.
U ovoj regiji uzgajaju se sledeće sorte: Žuti muškat, Haršlevelu, Furmint i Zeta. Tokaj zemljište sadrži vulkanski kamen i glinu pa vinima zbog toga daje izuzetno specifičan ukus mineralnosti. U ovoj regiji je dozvoljeno uzgajanje šest tipova sorti i to na 5500 hektara vinograda, koji su smešteni u 27 sela i gradova.
Tokaj region nadaleko je poznat po svojim suvim i slatkim vinima!
Region je najpoznatiji po slatkim Aszu (Aszú) vinima, koja se proizvode od botritizovanog grožđa. Mada se zna da je više od polovine proizvedenih vina, kako se kaže „Suvo“. Najpoznatije autohtone sorte ovog podneblja su Harslevelu i Furmint, a manje poznate sorte koje se isto uzgajaju su: Koversolo (Kövérszölö), Zeta, Žuti Muškotalj (Sárga Muskotály). Osim ovih sorti uzgaja se još nekoliko poput Pinot Noir, ali na etiketama vina proizvedenih od tih sorti ne sme pisati Tokaji.
Nema zvanično dostupnih podataka koji bi mogli dokazati kada su prvi čokoti loze zasađeni u regiji Tokaj. Mada se pretpostavlja da su prve loze zasađene znatno pre dolaska i naseljavanja Mađarskih plemena na te prostore. Vina Aszu prvi put se spominju u Nomenklaturi Fabriciusa Balaža Siksaia (Fabricius Balázs Sziksai) 1576. godine. Prema jednoj legendi prvo Aszu vino je proizveo Lacko Mate Sepsi (Laczkó Máté Szepsi) sad već davne 1576. godine.
Vino od Asu grožđa prvi put se pominje 1571. godine i to u jednom imovinsko pravnom sporazumu. U dokumentu se jasno vidi da je grožđe Asu skladišteno potpuno izdvojeno od da kažemo uobičajenog grožđa. Sve ovo najverovatnije ukazuje na to da su vinogradari i vinari regije Tokaj, bili prvi na svetu koji su smišljeno za proizvodnju svog vina koristili grožđice u fazi „plemenitog truljenja“. Da li je baš Sepsi osmislio ovaj način proizvodnje vina ne zna se sa sigurnošću, ali se zna da ga mnogi nazivaju mađarskim Don Perinjonom.
Region Tokaj se spominje u Mađarskoj nacionalnoj himni!!!
Regija Tokaj verovatno je prva u kojoj se počelo proizvoditi vino od botritizovanog grožđa u ovako velikim količinima, a jedna legenda čak kaže da su za to najverovatnije krivi Turci, koliko god to čudno zvučalo. U legedni se spominje Žužana Lorantfi (Zsuzsanna Lórántffy), koja je bila supruga jednog od najvećih zemljoposednika regije, princa Đerđa Rakocija (György Rákóczi). Kada je invazija Turaka već bila izvesna, Žužana je sa tadašnjim upravnikom vinograda Laslom Mate Sepsijem, odlučila da odloži berbu grožđa.
Osmanlije su po legendi krenuli sa osvajanjem regije Tokaj između 16. i 17. veka pa su berbe zbog toga kasnile. Međutim kašnjenje berbi grožđa, dovelo je do „plemenite truleži“ u Tokaj regiji. Zbog berbe grožđa koja je kasnila, zrna grožđa su se pretvorila u potpuno zgužvane botritizovane grožđice. Vinari su ipak odlučili da proizvedu vino od „lošeg“ grožđa, ali tog trenutka sigurno nisu bili svesni da su stvorili novi tip vina pod nazivom Tokaji asu (Tokai Aszú). Za ovaj da kažemo „izum“, najviše je zaslužan Sepsi, mada tih trenutaka sigurno nije bio svestan da je stvorio novi tip vina koji je poznat i u današnje vreme.
Kasnija berba grožđa u vreme Turaka, doprinela je „plemenitoj truleži“ u Tokaj regiji!
Po nekoj verziji Tokaji asu prvi put je proizveden negde oko 1620. godine, a mnogi smatraju da Sepsijev doprinos stvaranju ovog vina nije dovoljno cenjen. Pretpostavlja se da je ovo vino vrhunskog kvaliteta, prvi put bilo izvezeno u Poljsku 1646. godine. Jedan zakon iz 1655. godine, propisao je da se posebno izdvoji berba botritizovanog grožđa, kako se ubrano grožđe ne bi mešalo sa drugim grožđem iz standardne berbe. Po nekim dostupnim saznanjima se čak smatra da je prvo Asu vino proizvedeno već od 1600-te godine.
Na vino Tokaji je primenjena prva kontrola kvaliteta vina na svetu i to 120 godina pre prve kontrole Port vina u regiji Bordoa. Prva klasifikacija vinograda u regiji Tokaj, započeta je 1730. godine. Tada su po prvi put vinogradi podeljeni u tri kategorije, a podela je zavisila od vrste tla, izloženosti vinograda zracima sunca, kao i mogući potencijal razvijanja plemenite truleži i botrytis cinerea. Vina su deljena na vina prve klase, vina druge klase i vina treće klase. Ne postoji zvaničan dokument koji potvrđuje službeni status klasifikovanih vinograda. Za vreme nacionalnog popisa stanovništva iz 1765. i 1772. godine, sistem klasifikacije je kompletiran. Treba napomenuti da je 1757. godine, kraljevskim dekretom zatvorena regija Tokaj.
Prva klasifikacija vinograda u regiji Tokaj, započeta je 1730. godine!!!
Trijanonskim ugovorom 1920. godine nakon prestanka postojanja Austro-Ugarske monarhije, manji deo vinske regije Tokaj, pripao je tadašnjoj Čehoslovačkoj, a veći deo Mađarskoj. Posle završetka drugog svetskog rata, vino Tokaji je proizvodilo čak 6000 malih vinara, a tadašnja država je imala monopol na proizvodnju, distribuciju i prodaju vina.Nakon propasti komunističkog režima od 1992. godine u regiji Tokaj, proizvodnju vina je započelo nekoliko nezavisnih vinarija.
Nakon razdvajanja od tadašnjeg Sovjetskog Saveza, inostrani investitori počeli su ulagati značajna finansijska sredstva u razvoj vinograda u toj regiji. Francuzi su bili prvi investitori koji su prepoznali šansu za razvoj vinskog biznisa. Kako su znatna sredstva ulagana u razvoj vinograda i proizvodnju vina, nicale su jedna za drugom najsavremenije vinarije.
Iako se Tokaji Asu vina proizvode po tradicionalnim receptima starim stotinama godina, ova vina se u današnje vreme proizvode najsavremenijom opremom, primenom najmodernijih tehnologija uz brojne inovacije.Pojedine vinarije jednu bocu Tokaji Asu prodaju i po 40.000 eura!!!
Negde oko 20% sadašnje proizvodnje vina vrhunskog kvaliteta u vlasništvu je Mađarske države. Regija Tokaj-Heđala (Tokaj-Hegyalja) odavno je poznata kao vrhunska vinska regija, a 2002. godine, proglašena je UNESCO zaštićenom svetskom baštinom. Smatramo da posle svih ovih informacija u vezi Tokaj regije i njenih čuvenih vina ne treba posebno objašnjavati kako sebi obavezno morate priuštiti kupovinu Tokaji Asu vina, a da li slatkih ili suvih… odabir ostavljamo vama.
