Istorija Opšte

Istorijat skijanja na Kopaoniku

1
Mnogi od vas koji čitate ove redove, boravili su na planini Kopaonik.

A da li ste se ikada zapitali o poreklu imena ove planine? Poznato je da je Kopaonik najveći planinski masiv u Srbiji i da je smešten između reka Sitnice, Ibra, Labe, Koznice, Jošanice, Toplice i Rasine. Naziv planine upućuje na tradiciju rudarstva u ovom kraju, a Samokovka, Gvozdac, Suvo Rudište i Kovači, svedoče o razvoju rudarstva na ovoj planini i to još iz vremena Rimljana. Kopaonik je kroz istoriju poznat po bogatstvu ruda i mnogi su ovu planinu nazivali „Kopalnik“ i „Kopanik“. Kako god nazvali ovu prelepu planinu, nećete pogrešiti, a treba napomenuti da se planina Kopaonik, još pominje i kao „Montagne d’argento“ što u prevodu znači Srebrna planina. Zahvaljujući izgrađenoj pruzi Kraljevo-Raška, koja je sa radom započela 1931. godine, tridesetih godina prošlog veka započinje i razvoj turizma na ovoj planini. Razvoj skijanja u predelu Alpa, animirao je neke entuzijaste da osnuju prvo Srpsko planinarsko društvu i to u Beogradu. I nakon nekoliko godina na Kopaonik januara 1935. godine, organizovano dolazi 120 planinara. Njihov najvažniji zadatak, bio je da organizuju školu skijanja, a tada ujedno odlučuju i da se izgradi planinarski dom.

Na lokaciji današnjeg hotela Olge Dedijer u decembru 1935. godine, iako još nedovršen, planinarski dom puštaju u rad. Početnu ideju je ujedno i priveo kraju dr. Vojim Smodlaka, koji je tada predvodio mladu generaciju, koja je sa njim zahvaljujući predanom radu, najzaslužnija za razvoj skijanja u Srbiji. Svakako treba spomenuti i profesora Milorada Miloševića Brevinca, koji je zajedno sa Smodlakom, bio izabran za člana nadzornog odbora za gradnju planinarskog doma. Za vreme tog perioda veliki problem veće masovnosti, bio je loše organizovan prevoz do Kopaonika, slabe materijalne baze i pre svega skupa skijaška oprema.

2

Mada i pored svih prisutnih problema na Kopaoniku su počela da se organizuju mnoga skijaška takmičenja. Evo i naziva nekih takmičenja koja su bila organizovana: Prvenstvo Srbije u alpskim disciplinama bilo je održano 1936.godine, Prvenstvo Kopaonika u trčanju i alpskim disciplinama održano je 1937.godine, Prvenstvo Kopaonika i podsaveza u trčanju i alpskim disciplinama održano je 1938.godine, Tromeč Beograd, Sarajevo i Skoplje održano je 1939.godine a pobednik je bilo Sarajevo, Tromeč Beograd, Sarajevo Skoplje je bilo organizovano 1940.godine, pobednik je opet bilo Sarajevo i pred početak prvog svetskog rata u martu 1941.godine, održan je Tromeč Beograd, Sarajevo i Skoplje, a pobednik je opet bilo Sarajevo. Osnovna ideja pokretanja i održavanja svih aktivnosti na ovoj planini, bila je da Kopaonik postane planinarsko-skijaški centar Srbije. Na žalost tokom drugog svetskog rata, ovaj planinarski dom biva potpuno razrušen i ratna zbivanja zaustavljaju na neko vreme razvoj skijanja na ovoj planini.

Nakon završetka rata, planinari pokreću inicijativu da se na temeljima prethodnog 1948.godine, izgradi potpuno nov planinarski dom Olga Dedijer. Na žalost taj planinarski dom je opet u jednom požaru bio uništen, mada je već 1953.godine, bio izgrađen nov. Na mestu gde je započinjan start svih skijaških trka, 1949.godine ispod samog vrha planine Kopaonik, izgrađena je kućica za smeštaj i zaštitu takmičara. Još jedna kućica za smeštaj i zaštitu skijaša takmičara, izgrađena je i na samom cilju odmah ispod Krčmar vode. Planinari su bili zaslužni i za izgradnju objekata tadašnje vojske Jugoslavije, kao i vikendica i nekih odmarališta. Godine 1954. započeta je gradnja doma sa nazivom „Vila nad sunčanom dolinom“, a završetak vile bio je 1958.godine. Odmah pored ove vile je počela da se gradi i skakaonica visine 20 metara, ali njena izgradnja, nikada nije bila dovršena. Kraj vile je bio izgrađen i takozvani depadans, koji su koristili skijaši i planinari. Ovaj depadans postoji i danas, a sada ga koristi osoblje. Zanimljivo je da je kasnije dom promenio vlasnika, a to znači da je promenjena i njegova namena. Objekat je uklopljen dizajnom u novi hotel „Putnik“, ali se i danas još vide delovi starog doma. Mada je poznato da je jedna grupa ferijalaca 1959.godine na Kopaoniku bila smeštena u dve barake bez grejanja i bez struje uz nekoliko sveća koje su imali. Mada njima to nije smetalo da se odlično provode u trećoj baraci uz petrolejke i toplu pećku, koja je imala naziv „bubnjara“.

Kvalitetniji i ozbiljniji razvoj skijanja na Kopaniku, započet je 1964.godine izgradnjom prve zvanične uspinjače, kao i izgradnjom puta Jošanička Banja-Ravni Kopaonik. Odmah iza ovih građevinskih aktivnosti, gradi se prvi vodovod, postavlja se kanalizacioni kolektor i obezbeđuje se redovno snabdevanje električnom energijom. Zatim su usledili mnogi drugi projekti urbanizacije ovog kraja i nakon ostvarenih pozitivnih promena, otvara se tadašnji hotel Karavan. U sve građevinske aktivnosti dodata je još jedna, renoviran je hotel „Olga Dedijer“. Zahvaljujući angažovanju opštine Brus i Raška, kao i srezu grada Kraljeva, 1968.godine je osnovana zajednica za unapređenje planine Kopaonik. I onda se 1969.godine, usvaja prvi zvaničan prostorni plan kopaničke regije.

3

Razvoj škole skijanja na Kopaoniku, započinje zapravo razvijanjem smeštajnih kapaciteta, uspinjača i ski staza. Godine 1980. započinje i prva škola skijanja u okviru tadašnje firme „Genex“. Ova škola je na samom početku obezbeđivala 15 instruktora, koji su bili aktivni od decembra meseca do aprila pred samo proleće. Zanimljivo je da su tada među prvim gostima, većinu činili Englezi, koji su koristili u već dogovorenim paketima smeštaj, ski opremu, ski pas i uslugu škole skijanja. Na početku je vršena selekcija onih gostiju koji nisu nikada skijali, a oni iskusniji su odmah mogli uživati u skijanju na poznatom Karaman grebenu. Zahvaljujući angažovanju na opremanju Kopaonika infrastrukturom, tadašnja firma „Generaleksport“ i opštine Brus i Raška, osnivaju „Geneks Kopaonik“ i ova firma tada postaje nosilac turističke gradnje na ovoj planini. Tako započinje izgradnja današnjeg Turističkog centra Kopaonik i to u tri faze. U prvoj fazi je bilo predviđeno da se izgrade trasirane staze i žičare u drugoj fazi skromniji smeštajni kapaciteti, a u trećoj fazi bila je predviđena gradnja većih luksuznih hotela.

I tada 1981.godine, Skupština Srbije deo Kopaonika proglašava Nacionalnim parkom Kopaonik. Iste godine Međunarodna skijaška federacija, planini Kopaonik dodeljuje status međunarodnog skijaškog centra. Na Kopaoniku se marta 1984.godine održava takmičenje za Evropski kup u skijanju pa se ujedno na taj način vršila i promocija ovog međunarodnog zimskog sportskog centra. Zahvaljujući uvećanju smeštajnih kapaciteta na planini Kopaonik, ski škola Genex kasnije postaje i najveća ski škola na Balkanu.

Danas je Kopaonik poznat nadaleko i van granica Srbije, kao ozbiljan ski centar sa puno uređenih ski staza, sistemima za pravljenje veštačkog snega po potrebi, odličnim žičarama, ski školama, ski servisima, ugostiteljskim sadržajima, kao i brojim organizovanim kongresima i manifestacijama.

Link ka sajtovima sa koga su korišćene fotografije:
https://kopaonik.net/istorija-skijanja/
www.skijanje.rs/istorija/istorija-skijanja-u-srbiji/pocetci-skijanja-na-kopaoniku/

Reklame

apartmani Zlatar

Reklame