Istorija Opšte

Istorijat skijanja na Jahorini

2
Sigurno puno toga znate o planini Jahorina, ali verovatno samo iz ugla modernog turiste i skijaša.

Da li znate da je prvi i originalni naziv Jahorine, bio u stvari „Javorina“. Ova planina je dobila naziv po grčkom Javoru (lat. acer Heldreichii), kojeg ima na višljim planinama. Stanište ovog drveta je na najsevernijem delu ove planine, a inače je poznato da su ogromna stabla grčkog javora, uvek za mnoge bila prirodna atrakcija. Prvobitni naziv Javorina, menjao se vremenom za vreme turske okupacije ovog kraja, kada je slovo V često menjano i izgovarano kao slovo H. Zanimljivo je i to da mnoga udruženja građana ovog kraja, nose isti naziv i to poput ženskog hora Javorina i Planinarskog društva Javorina na Palama.

Možemo sa sigurnošću reći da je prvi turistički objekat, koji je mogao primiti ozbiljniji broj turista, zapravo „Lovačka kuća“ koju je Austrugarska buržoazija, izgradila daleke 1878. godine. Smatra se da je značajan razvoj skijanja urađen 4.aprila 1905. godine, kada je u Sarajevu kao ogranak tadašnjeg društva „Die Naturfreunde“, osnovano odeljenje „Prijatelj prirode“ i to kao deo radničkog turističkog društva. Planinarenje i zimsko planinarenje uz korišćenje skija, vremenom postaje jedno od najvažnijih aktivnosti ovog tada po mnogima, izuzetno naprednog društva. Samostalan rad društva, nastavljen je i nakon završetka prvog svetskog rata. Zbog potrebe izvoza drveta sa ove planine, izgrađena je 1912. godine i železnička pruga od Pala koje se nalaze na 829 metara nadmorske visine, sve do Poljica koje se nalaze na 1530 metara. Ovaj deo pruge, bio je vezan za prugu Višegrad-Sarajevo, koja je građena po naređenju cara Franje Josifa od 1901. do 1904. godine. Na žalost „Lovački dom“ je za vreme ratnih dešavanja tog vremena, bio potpuno uništen. Ipak nakon završetka prvog svetskog rata, skijaši se ponovo vraćaju na ovu planinu. Kako je prvi turistički objekat tog vremena zvan „Lovačka kuća“ uništen u ratnim dešavanjima na mestu starog izgrađen je nov „Lovački dom“. Novi „Lovački dom“ je nazvan „Romanija“, bio je izgrađen 1922. godine i posedovao je 60 ležaja. Na žalost i ovaj dom je potpuno izgoreo u jednom požaru. Iako je dom izgoreo, skijaši nisu odustali od skijanja, tako da su na ovu planinu ponovo došli 1923. godine i opet uživali u zimskim čarima ove planinske lepotice. Tada se opet gradi novi hotel pod nazivom „Šator“, koji je posedovao 70 kreveta. Do ovog hotela moglo se doći jedino putem kroz šumu, a prvi pravi drum je izgrađen 1925. godine i to u pravcu vrha planine Jahorina.

Ovaj drum su po naređenju generala Đorđa Tomića, gradili mobilisana vojska i rezerva. General Tomić opet po naređenju kralja Aleksandra, gradi „Dom armije“ sa čak 80 kreveta. Prva potpuno samostalna skijaška organizacija, formira se u Sarajevu 1933. godine i to pod nazivom „Ski klub Sarajevo“. Klub funkcioniše do početka drugog svetskog rata uz velike napore i želju da se skijanje do tada nepoznato većini, što više razvije kao novi turistički potencijal ove planine. Počevši od 1945. godine, omladina počinje gradnju puta od Pala do Trebevića pa sve do Rajske doline. I nakon ratnih dešavanja 1954. godine, formira se samostalni skijaški savez, koji je dobio naziv „Sarajevski smučarski klub“. Godine 1971. pravi se prvi ozbiljniji put dužine 26 km i to od Blizanaca do Bobanovih rupa na Goloj Jahorini, koja ima visinu od 1850 metara nadmorske visine. U periodu od 1971. do 1972. godine, asfaltira se cela dužina ovog puta, a kasnije je asfaltom prevučen i put od Pala prema Jahorini.

1

I sada već u modernom vremenu 1971. godine, nabavlja se i prva mašina namenjena čišćenju snega. Zahvaljujući redovnom čišćenju snega, tada se uvodi i redovna autobuska linija od Sarajeva do Jahorine. Nabavkom mašine za čišćenje snega i otvaranjem redovne autobuske linije do planine Jahorina, omogućen je razvoj turizma, jer je sve više skijaša iz Sarajeva, kasnije drugih gradova regije pa i šire, dolazilo da uživa u čarima skijanja na ovoj planini na kojoj uvek ima dovoljno snega. Naravno u kasnijem periodu sve više skijaša je na ovu planinu dolazilo i svojim automobilima.

Verovatno i prva aktivna žičara, bila je izgrađena i puštena u rad 1952. godine i to 29.novembra, a poznato je da je početak žičare bio na nadmorskoj visini od 1660 metara, odmah kraj hotela Jahorina. Ova žičara je imala dužinu od 1050 metara, a završavala se na visini od 1885 metara na Goloj Jahorini. Od 1952. sve do 1958. godine žičarom koja je imala 102 sedišta i na kojoj je putovanje trajalo 8 minuta, upravljao je Smučarski savez BiH. Poznato je da je druga žičara završena i otvorena 1965. godine, a početna vožnja je bila na Poljicama, koje poseduju visinu od 1530 metara. Vožnja na drugoj žičari, završavala se na Začaranim dvoranama i visini od 1908 metara nadmorske visine. I na kraju informacija o trećoj žičari na Jahorini kaže da je ova žičara bila puštena u rad 1971. godine i da počinje na 1329 metara nadmorske visine, a završetak ove žičare je na visini od 1660 metara nadmorske visine.

Prvi ski lift za potrebe prevoza skijaša, otvoren je 1972. godine. Početak lifta je na visini od 1655 metara, a završetak na Krvavim lokvama, koje imaju visinu od 1855 metara. Poznati ski lift pod nazivom „Partizan“, pokrenut je na 1660 metara, a završetak je odmah iza Oštre glave i visini od 1800 metara nadmorske visine. Žičara poznata kao jednoužetna kružna dvosedna žičara, bila je izgrađena i puštena u funkciju 1976. godine. Negde polovinom 1971. godine, Jahorina nabavlja prvu mašinu za ravnanje i nabijanje skijaških staza, tako da ova planina postaje već u to vreme, ozbiljan zimsko sportski rekreacioni centar.

I da navedemo samo od nekih izuzetno poznatih i prestižnih međunarodnih takmičenja, koja su na Jahorini održana. Treći omladinski šampionat alpskih zemalja održan je 1957. godine u januaru 1974. godine održan je treći Evropski omladinski kriterijum, a iste godine i svetski šampionat u spustu. Evropski kup za muškarce održan je 1975. godine, a iste godine održana je i Zlatna lisica, Svetsko prvenstvo za žene. Evropski kup je kao takmičenje uvršten u kalendar FIS-a 1977. godine.

3

Poznato je da se planina Jahorina nalazi u opštini Pale da pripada Dinarskom planinskom sistemu i da je njen najviši vrh Ogorjelica, koji poseduje visinu od čak 1916 metara. Sneg se na ovoj planini zadržava čak 175 dana i to od oktobra pa sve do kraja maja meseca, a prosečna visina snega u februaru iznosi 106 centimetara. Verujemo da niste znali ove informacije o istorijatu skijanja Jahorine, dok ste svih ovih godina uživali, kako zimi, tako i leti u ovoj prelepoj planini.

Sarajevo i tadašnja država Jugoslavija, bili su domaćini XIV Zimskih olimpijskih igara, koje su bile održane od 8. do 19. februara 1984. godine. Za potrebe ove olimpijade je izgrađeno 167 glavnih i više od 400 pomoćnih objekata, a bile su prijavljene reprezentacije čak 49 olimpijskih nacionalnih komiteta. U olimpijski grad Sarajevo, tada je došlo čak više od 2500 učesnika sportista kao i njihovih pratilaca.

Link ka sajtu sa koga su korišćenje fotografije:
www.palelive.com/istorija-skijanja-na-jahorini/

Reklame

apartmani Zlatar

Reklame