Čardaš iz komšiluka Opšte

Margaretin most

Margaretin most (Margit híd) na Dunavu u Budimpešti, prelep je ali i most izuzetno neobične arhitekture

U donešenom aktu iz 1870. godine, naređeno je da započne izgradnja Margaretinog mosta. Na osnovu ovog akta raspisan je međunarodni konkurs za dizajn, ali i konkurs za izgradnju mosta.

Pre početka izgradnje trebalo je rešiti puno toga, a pre svega bilo je potrebno stvoriti realne tehničke, pravne pa i finansijske uslove. Na samom početku prikupljanja potrebne dokumentacije, nije bilo problema sa finansijskom i tehničkom stranom investicija. Izgradnja Lančanog mosta koji je svečano otvoren i predat na upotrebu, poslužio je kao primer mosta koji je koristan za razvoj biznisa.

Na raspisan konkurs za izgradnju Margaretinog mosta stigla su 43 rada, ali je 23 ispunilo očekivanja komisije, a samo 6 zvanično predatih projekata, precizno je pregledano i ocenjeno. Konačno je odlučeno da se proglase nagrade za dva projekta, a kao prvonagrađeni rad proglašen je dizajn francuskog preduzetnika Ernesta Gouina (Ernest Goüin). Drugu nagradu na raspisanom konkursu, osvojila je arhitektonska firma Société Coquenillel iz Beča.

U Budimpešti je 1870. godine donešen akt sa kojim su započele aktivnosti oko izgradnje Margaretinog mosta!

Lančani most koji je bio izgrađen pre Margaretinog, izgrađen na koncesijskoj osnovi i kao deo koji je pripadao privatnoj kompaniji, koja je bila u vlasništvu akcionarskog društva bankara Đerđ Šina (Sina György). Ugovorom je planirano da se troškovi izgradnje mosta kasnije pokriju naplatom prelaza Lančanog mosta, ali je u ugovoru postojala i navedena klauzula.

U klauzuli je navedeno da se pored lančanog mosta u krugu od 8 kilometara ne može izgraditi ni jedan drugi most sve do 1936. godine. U klauzuli je navedena ta godina, međutim razvoj Budimpešte je bio znatno veći od očekivanog te je postojala potreba za izgradnjom ne samo jednog, nego čak dva mosta. Rešenje ovog problema je pronađeno, jer je novim članom zakona 1870. godine, Mađarska država otkupila Lančani most pa je i taj glavni problem bio eliminisan.

Ovaj most je u suštini nastavak severnog kraka velikog bulevara koji obezbeđuje vezu sa severnim delom Budima. Onog trenutka kada je tender objavljen, Margaretin most je bio zasnovan na prethodnom planu regulacije Dunava. U ovoj varijanti bilo je predviđeno da dva kraka koja okružuju ostrvo ne budu iste dužine pa je jedan krak u Pešti iznosio 100 metara, a krak u Budimu je imao dužinu od 150 metara.

Margaretin most ima izuzetno neobičnu arhitekturu!

Kompanija Ernesta Gouina, kao i zaposleni iz Société de Construction de Batignolles, postavili su mostobrane i stubove spuštajući takozvane metalne ormane. Za srednji stub i mostobrane izgrađena su dva osnovna tela, a jedno telo za potrebe četiri stuba koji su bili postavljeni u korito reke Dunav.

Svaki od stubova se sastojao od zakovica koje su napravljene od metalnih ploča debljine 7 milimetara i visine 1 metar, dok je svaki sledeći prsten zakivan nakon svakog metra spuštanja. Zanimljivo je da su mostobrani bili osmišljeni i postavljeni na dva ormana, dok je srednji stub bio povezan svodom visine od šest stopa iznad nultog nivoa vode u reci.

Ovaj svod je bio zaklonjen donjim delom zida obale, dok se njegov središnji stub mogao videti tokom niskog vodostaja Dunava. Montirani stubovi poseduju dužinu od 7 metara na mostobranima, a 8 metara su dugački stubovi koji su montirani na dno korita reke. Svi temelji mosta bili su završeni u oktobru 1873. godine.

Noseći stubovi Margaretinog mosta proizvedeni su od zakovica napravljenih od metalnih ploča!

Ulazni zidovi su bili presvučeni granitom, kao i svi mostobrani i stubovi. Mermer koji je korišćen za oblaganje, dovožen je iz rudnika Neuhausen, Pernau i Hefermarkt. Istovremeno sa izgradnjom ulaznih zidova, započelo je i izlivanje gvozdene kosntrukcije mosta, koja je uvežena iz Francuske. Konstrukcija mosta bila je projektovana i izgrađena u vidu lukova koji su bili naslonjeni na noseće ploče.

Specifično je to što je u ravnini svakog svakog nosača, napravljena izuzetno gusta takozvana Andrejina poprečna rešetka. Ovu rešetku su držali uzdužni i poprečni nosači koji su podupirali palubu mosta, tako da se svaki luk u suštini formirao od uzdužnog člana držača luka i dva polja koja su bila podeljena na dva dela. U ravni poprečnih i uzdužnih greda, konstrukciju ovog mosta, činile su Dongla ploče koje su korišćene u ono vreme. Na ove ploče izlivan je takozvani asfaltni beton, zatim je na beton sipan pesak, a u pesak su bile ugrađivane drvene kocke.

Stubovi i mostobrani Margaretinog mosta bili su obloženi mermerom!

Trotoar je bio poduprt nosačima poprečnih greda na koje je kasnije montirana i ograda mosta. Na bočni deo mosta bile su postavljane hrastove daske, koje su ujedno činile trotoar. Metalnu konstrukciju dužine 2×20 metara proizvela je kompanija Mađar kir (Magyar kir), konstrukciju je prema projektu građevinskog odelenja kompanije MAV (MÁV), montirala Državna železnička fabrika.

Podkonstrukciju mosta proizvele su kompanije Keler i Kutlanja (Kéler és Kutlánya), a na mostobranima su postavljene naplatne rampe privremenog karaktera. Privremene naplatne rampe, bile su zamenjene trajnim zgradama izgrađenih od cigala 1886. godine. Uključujući i obe obale, dužina kompletnog mosta iznosila je 607,6 metara, a širina mosta je iznosila 16,9 metara. Kolovoz je zauzimao 11,1 metar, a drveni trotoari su iznosili 2×2,9 metara.

Težina kompletne konstrukcije Margaretinog mosta, težila je 5012 tona, a ukupna investicija mosta koštala je tada neverovatnih 5.051.000 Forinti. Ceo most su osvetljavala četiri posebno ukrašena kandelabra, koja su bila postavljena na mostobrane i stubove.
Krilati Grifoni (izmišljena životinja) držali su okvire svetiljki u pojasu od stubova koji su bili proizvedeni od kovanog gvožđa. Svi vrhovi stubova ukrašeni su Mađarskom krunom, a u svaki otvor mosta postavljene su četiri manje lampe sa jednim krakom. Ukrase je osmislio arhitekta Palais Rojal (Palais Royal), a proizvela kompanija Čabrol (Chabrol).

Margaretin most ima težinu od 5012 tona!

Kompanija koja je učestvovala u izgradnji mosta, nakon raspisanog tendera dobila je zadatak da za izradu i postavljanje skulptura koje ukrašavaju fasade stubova. Skulpturu koja prikazuje ljudski lik koji stoji na pramcu broda, izradio je Thabard vajar iz Pariza. Južni parapet srednjeg stuba mosta, bio je ukrašen sa državnim grbom i krunom.

Prema ugovoru svi građevinski radovi na izgradnji mosta, trebali su biti završeni 30. aprila 1876. godine. Ipak radovi na mostu nisu završeni do predviđenog roka, a radove je odložila velika poplava. Na žalost kao i svi mostovi na Dunavu i ovaj most su Nemačke trupe minirale tokom povlačenja 1945. godine. Prva rekonstrukcija nakon rušenja, izvršena je od 1947. do 1948. godine, a prva veća obnova Margretinog mosta urađena je 1978. godine.

Kako se stanje ovog mosta znatno pogoršalo, urađena je još jedna rekonstrukcija ovog mosta i svi radovi su završeni 2011. godine. Tokom renoviranja je uložen veliki napor, kako bi se renoviranjem mosta vratio stari izgled pre njegovog rušenja krajem drugog svetskog rata.

Fotografije: Pixabay ; Gondola.hu

Reklame

apartmani Zlatar

Reklame